مصرف برق اتاق سرور | روش‌های محاسبه و کاهش هزینه برق دیتاسنتر

تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۴۰۴

بازدید: 220 بازدید

فهرست این محتوا

چرا مصرف برق اتاق سرور اهمیت دارد؟

اتاق سرور یکی از پرمصرف‌ترین بخش‌های یک سازمان از نظر انرژی برق است. با رشد تجهیزات IT و استفاده از سرورهای قدرتمند، سوئیچ‌ها، سیستم‌های خنک‌کننده، UPS و مانیتورینگ، مصرف برق به یک موضوع حیاتی تبدیل شده است.
محاسبه دقیق و بهینه‌سازی مصرف برق اتاق سرور باعث می‌شود هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود و هم امنیت عملکردی شبکه حفظ شود.

چه تجهیزاتی در مصرف برق اتاق سرور نقش دارند؟

در اتاق سرور، تجهیزات متعددی برق مصرف می‌کنند. مهم‌ترین موارد عبارتند از:

✅ 1. سرورها (Rack Servers / Blade Servers)

هر سرور بسته به مدل، بین 300 تا 1200 وات مصرف دارد.
مدل‌های High Performance یا GPU سرورها مصرف بالاتری دارند.
مجموع توان مصرفی سرورها پایه محاسبه اصلی برق اتاق سرور است.

✅ 2. سوئیچ‌ها، روترها و تجهیزات شبکه

به‌طور میانگین 50 تا 150 وات برای هر دستگاه.
سوئیچ‌های PoE ممکن است مصرف بالاتری داشته باشند.

✅ 3. تجهیزات ذخیره‌سازی (NAS / SAN)

مصرف برق آن‌ها به تعداد دیسک‌ها و نوع کنترلر بستگی دارد
معمولاً بین 150 تا 500 وات برای هر یونیت رک

✅ 4. سیستم‌های خنک‌کننده و کولینگ

سیستم‌های تهویه بزرگ یا کولر گازی صنعتی، سهم زیادی در مصرف برق دارند
بین 1500 تا 4000 وات بسته به نوع، برند و متراژ اتاق سرور

✅ 5. UPS و تجهیزات برق اضطراری

UPSها خود برق مصرف می‌کنند و راندمان حدود 90٪ دارند
سیستم مانیتورینگ، فن‌های داخلی و باتری‌ها بخشی از مصرف هستند

✅ 6. نورپردازی، سنسورها و تجهیزات جانبی

سیستم‌های کنترل دما، نشت آب، هشدار، دوربین‌ها و لامپ‌های LED
مصرف کم ولی دائمی (هر کدام بین 5 تا 20 وات)

نحوه محاسبه مصرف برق اتاق سرور

برای محاسبه توان مصرفی کل اتاق سرور، می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:

جمع کردن وات تمامی تجهیزات رک و سرورها
افزودن مصرف UPS و سیستم‌های خنک‌کننده
اعمال ضریب Power Usage Effectiveness (PUE) که معمولاً بین 1.5 تا 2.5 است
تبدیل به کیلووات‌ساعت (kWh) برای محاسبه هزینه ماهانه یا سالانه

🎯 فرمول نهایی:
توان کل مصرفی × ساعات کاری روز × روزهای کاری ماه × PUE

مثال: اگر کل مصرف برق تجهیزات 5 کیلووات باشد، برای یک ماه با 30 روز کاری و 24 ساعت عملکرد و PUE برابر 1.8، مصرف نهایی:
5 × 24 × 30 × 1.8 = 6480 kWh

چگونه مصرف برق اتاق سرور را کاهش دهیم؟

✅ استفاده از سرورهای کم‌مصرف یا Virtualization
✅ نصب کولینگ با راندمان بالا (مانند In-Row Cooling)
✅ چیدمان درست رک‌ها و کابل‌ها برای بهبود جریان هوا
✅ استفاده از UPS با راندمان انرژی بالا (Green UPS)
✅ خاموش کردن تجهیزات غیرضروری در خارج از ساعات کاری
✅ مانیتورینگ لحظه‌ای مصرف برق برای جلوگیری از نوسانات

نتیجه‌گیری

مصرف برق اتاق سرور اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند به یک هزینه سنگین ماهانه برای سازمان‌ها تبدیل شود. همچنین، افزایش بار الکتریکی باعث داغی بیش از حد، اختلال عملکرد تجهیزات و کاهش عمر مفید آن‌ها می‌شود.
بنابراین، محاسبه و بهینه‌سازی مصرف برق اتاق سرور باید جزو مهم‌ترین اولویت‌های تیم IT یا شرکت‌های خدمات شبکه باشد.